Γράφει ο Λεωνίδας Κουμάκης

 

Τον θώκο του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, από το 1923 έως σήμερα, έχουν καταλάβει δεκαεπτά πρόσωπα, με τις ιδιότητες του εκλεγμένου Προέδρου, του προσωρινού Προέδρου ή απλά του δικτάτορα. Από τα πρόσωπα αυτά την Ελλάδα, με την ιδιότητα του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, έχει επισκεφτεί ο Τζελάλ Μπαγιάρ στο τέλος Νοεμβρίου 1952, δηλαδή πριν από 65 χρόνια.

Ο Τζελάλ Μπαγιάρ, γιος μεταναστών από τη Βουλγαρία, γεννήθηκε το 1883 και σε ηλικία 23 ετών προσχώρησε στο κίνημα «Ένωση και Πρόοδος» το οποίο μοίραζε κάλπικες υποσχέσεις «Ελευθερίας, Ισότητας και Δικαιοσύνης». Όλα αυτά, πριν καταλάβει την εξουσία και μεταμορφωθεί σε ένα αποκρουστικό, ακραία εθνικιστικό μόρφωμα. Πολέμησε κατά των Ελλήνων, εντασσόμενος στα ανταρτικά σώματα της Σμύρνης και το 1923 διετέλεσε Υπουργός Ανασυγκρότησης και Ανταλλαγής Πληθυσμών σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάνης επί Κυβερνήσεως Ισμέτ Ινονού. Το 1950, μετά την νίκη του «Δημοκρατικού Κόμματος» που αποσχίστηκε από το «Λαϊκό Κόμμα», εκλέχθηκε Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Αντνάν Μεντερές.

Το σκηνικό της εποχής εκείνης ήταν ο ανελέητος ψυχρός πόλεμος Ανατολής και Δύσης. Η Τουρκία μετά την επιτήδεια ουδετερότητα που διατήρησε καθ΄ όλη την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου (κήρυξε τον πόλεμο στην Γερμανία στις 23 Φεβρουαρίου 1945 μόλις κατέστη βέβαιη η ήττα της Γερμανίας), έσπευσε να ενταχθεί στο Δυτικό στρατόπεδο. Η ταυτόχρονη ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ στις 18 Φεβρουαρίου 1952, δημιούργησε στην Ελληνική βασιλική αυλή την ψευδαίσθηση ενός ασφαλούς μέλλοντος με σύμμαχο την Τουρκία, χωρίς προβλήματα από το παρελθόν ή το μέλλον.

Μέσα σε αυτό το κλίμα «Ελληνοτουρκικής φιλίας», στις 6 Ιουνίου 1952, το βασιλικό ζεύγος της Ελλάδος επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ.

Η επίσκεψη κράτησε δέκα μέρες μέσα σε κλίμα εφησυχασμού και ευδαιμονίας με τους βασιλείς –μεταξύ άλλων- να φιλοξενούνται στα Ανάκτορα του Ντολμά Μπαχτσέ, να επισκέπτονται τον Πατριάρχη Αθηναγόρα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και να επιθεωρούν τον Τουρκικό στόλο από την γέφυρα της θαλαμηγού του Τούρκου προέδρου.

Το βράδυ της 13ης Ιουνίου 1952, σε δεξίωση προς τιμήν των Ελλήνων βασιλέων στα ανάκτορα του Ντολμά Μπαξέ, η επιπολαιότητα και η πλήρης έλλειψη πολιτικής διορατικότητας του βασιλικού ζεύγους, οδήγησαν σε ένα τεράστιο, εντελώς περιττό σφάλμα που δημιούργησε την βάση σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε μέχρι σήμερα επί Ελληνικού εδάφους με την Τουρκία.

Συνεπαρμένη από τα μεγαλεία και τις περιποιήσεις που επεφύλαξαν στο βασιλικό ζεύγος οι Τούρκοι, η βασίλισσα Φρειδερίκη απευθυνόμενη στον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ ανακοίνωσε πως θα πραγματοποιήσει ένα «σπουδαίο έργο» ιδρύοντας «ένα Λύκειο για τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης» παρακαλώντας τον μάλιστα να επιτρέψει να βάλουν το όνομα του στο Λύκειο!

Μόλις πριν από 29 χρόνια (1923), η Συνθήκη της Λωζάνης όριζε, κατόπιν επιμονής της Τουρκικής αντιπροσωπείας, ότι στην Ελληνική Θράκη παραμένει μόνο θρησκευτική (μουσουλμανική) μειονότητα και όχι Τουρκική!

Το ανέλπιστο δώρο του βασιλικού ζεύγους έγινε φυσικά δεκτό με ενθουσιασμό και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης, αποφασίστηκε το κτίριο όπου θα στεγαζόταν το Λύκειο να αναγερθεί σε 15 στρέμματα ενός παλαιού νεκροταφείου, το οποίο ανήκε στο Βακούφια της Κομοτηνής, με σχετική νομοθετική ρύθμιση.

Λίγους μήνες αργότερα, το 1952 πραγματοποιήθηκε η επίσημη επίσκεψη του Τζελάλ Μπαγιάρ στην Ελλάδα η οποία ξεκίνησε στις 25 Νοεμβρίου 1952 μέσα στο ίδιο ακριβώς κλίμα ευφορίας.

Στις 28 Νοεμβρίου 1952 ο Τζελάλ Μπαγιάρ ανακηρύσσεται επίτιμος δημότης των Αθηνών από τον τότε Δήμαρχο Κωνσταντίνο Νικολόπουλο, παρουσία του βασιλικού ζεύγους. Την επομένη, ο Τζελάλ Μπαγιάρ συνοδευόμενος από το βασιλικό ζεύγος μεταβαίνει στην Κόρινθο όπου ξεναγείται στον αρχαιολογικό χώρο της περιοχής.

Στις 2 Δεκεμβρίου 1952, συνοδευόμενος πάντα από το βασιλικό ζεύγος, εγκαινιάζει στην Κομοτηνή το Λύκειο που είχε ήδη ανεγερθεί σε χρόνο-ρεκόρ.

Μόλις τρία χρόνια αργότερα, το Κυπριακό διαλύει κάθε ίχνος θετικού κλίματος που είχε δημιουργηθεί στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και ακολουθεί, την νύχτα της 6ης προς την 7η Σεπτεμβρίου 1955, το μεθοδικά οργανωμένο φονικό πογκρόμ εναντίον του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης από την ίδια ακριβώς Τουρκική κυβέρνηση!

Κατά το πολύωρο πογκρόμ, λεηλατούνται και παραδίδονται στις φλόγες 73 Ελληνικές εκκλησίες. Καταστρέφονται εικόνες, αγιογραφίες και σκεύη ανεκτίμητης ιστορικής αξίας.

Καταστρέφονται ολοσχερώς και τα 26 Ελληνικά σχολεία και οι πίνακες γραμμένοι με το τελευταίο μάθημα της μέρας, σκορπάνε στους δρόμους. Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, η Μεγάλη του Γένους Σχολή και το Ζάππειο Λύκειο δέχονται την επίθεση του όχλου με απίστευτη μανία.

4.359 Ελληνικά καταστήματα ή επιχειρήσεις και 3.500 χριστιανικά σπίτια καταστρέφονται, λεηλατούνται, πυρπολούνται ή παραδίδονται στο μένος του όχλου.

Ρημάζονται κυριολεκτικά και καταστρέφονται τα πιεστήρια και τα γραφεία και των τριών ομογενειακών εφημερίδων της Κωνσταντινούπολης.

21 Ελληνικά εργοστάσια καταστρέφονται ολοκληρωτικά και σε όσα βρίσκονται κοντά στα παράλια του Βοσπόρου, οι μηχανές και τα εργαλεία τους πετιούνται στη θάλασσα.

110 Ελληνικά εστιατόρια και ξενοδοχεία καταστρέφονται, λεηλατούνται και παραδίδονται στις φλόγες.

Οι Πατριαρχικοί Τάφοι και τα σκηνώματα των μεγάλων ευεργετών τα οποία από το 1850 τοποθετούνται στον αυλόγυρο της Ιεράς Μονής της Ζωοδόχου Πηγής, δέχονται την επίθεση του όχλου που με κανιβαλική μανία σπάει τους τάφους, ξεθάβει οστά νεκρών και τα σκορπάει στους δρόμους.

Στο μεγάλο Ελληνικό νεκροταφείο του Σισλί ομάδα διαδηλωτών επί ώρες καταστρέφει τάφους, σταυρούς, σκάβει τους πιο πρόσφατους μαχαιρώνοντας και τεμαχίζοντας πτώματα.

Στις 27 Μαΐου 1960, στρατιωτικό πραξικόπημα ανέτρεψε την Τουρκική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Ατνάν Μεντερές οδηγήθηκε στην αγχόνη στις 17 Σεπτεμβρίου του 1961. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ, αν και καταδικάστηκε σε θάνατο, η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια και πέθανε το 1986 στο σπίτι του, σε ηλικία 103 ετών. Μεταξύ των πολλών κατηγοριών που αντιμετώπισαν οι καταδικασθέντες δεν περιλαμβανόταν το γεγονός ότι οργάνωσαν και εκτέλεσαν το φονικό πογκρόμ εναντίον του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, αλλά το γεγονός ότι με το πογκρόμ «δυσφήμησαν την Τουρκική Δημοκρατία στην διεθνή κοινή γνώμη»!

Μετά το 1960 η ονομασία του Λυκείου «Τζελάλ Μπαγιάρ» άλλαξε τέσσερις φορές – η σημερινή ονομασία του είναι «Μειονοτικό Γυμνάσιο-Λύκειο Κομοτηνής», αλλά οι άνεμοι που έσπειρε η δημιουργία του, εξακολουθούν να δίνουν τροφή στα πιο ακραία στοιχεία που εγκαθιστά μεθοδικά ο «καλός γείτονας» μέσα στην Ελληνική Θράκη. Αφού βέβαια φρόντισε πρώτα να «απαλλαγεί» με τα πιο απάνθρωπα μέσα, από τον Ελληνισμό της Τουρκίας σε ποσοστό που ξεπερνάει το 95%!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η Τουρκική πολιτική απέναντι στον Ελληνισμό, από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα, υπήρξε διαχρονικά αναξιόπιστη, επεκτατική, αλαζονική και απαιτητική. Οι φιλικές «μεταλλάξεις» είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως αποτελούσαν στρατηγικό ελιγμό με στόχο την προώθηση μακροπρόθεσμων σχεδιασμών.

Η κατάσταση σήμερα δεν έχει αλλάξει καθόλου. Αντίθετα, έχει επιδεινωθεί. Η θέληση της Ελλάδος να ενεργοποιήσει την διπλωματία ώστε να στηθούν γέφυρες συνεργασίας με την αντίπερα όχθη του Αιγαίου, να αποφευχθεί «ατύχημα» και να κρατηθούν ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας, είναι απόλυτα θεμιτή και σωστή.

Το πρόβλημα είναι ότι η αντίπερα όχθη θεωρεί πως «Η Ελλάδα βούλιαξε, τελείωσε, τα χάλια της είναι φανερά, έχει 400 δις ευρώ χρέη προς την Ευρώπη» (Ρ. Τ. Ερντογάν, ομιλία στα Άδανα, 7 Απριλίου 2017).

Αυτό βέβαια θυμίζει το γνωμικό «Η καμήλα δεν βλέπει την καμπούρα της» ή τα λόγια του Ναπολέοντα Βοναπάρτη (1769-1821) «Στην πολιτική, η βλακεία δεν είναι μειονέκτημα», αλλά με τέτοιες απόψεις του επίσημου Τούρκου επισκέπτη, η φιλότιμη προσπάθεια της Ελληνικής πλευράς δεν φαίνεται να έχει ελπίδες επιτυχίας. Επί πλέον απαιτεί μεγάλη επαγρύπνηση για να αποφευχθούν τα χειρότερα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κύπρο…

 

 

5 Δεκεμβρίου 2017

Ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών
και η επίσκεψη Ερντογάν

Εν όψει της επίσκεψης Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα μετά από 65 χρόνια, ο ιστορικός Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών θεωρεί αναγκαίο να υπενθυμίσει τα εξής:

Το 1923 με την Συνθήκη της Λωζάννης συμφωνήθηκε η παραμονή στην Τουρκία 120.000 Ελλήνων χριστιανών, με αντιστάθμισμα την παραμονή 80.000 μουσουλμάνων στην Ελληνική Θράκη.

Σχεδόν ένα αιώνα μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάν����ης, ο Ελληνισμός της Τουρκίας, εξ αιτίας της ψυχρής και μεθοδικής πολιτικής πρωτοφανών διακρίσεων και εξοντωτικών μέτρων του Τουρκικού κράτους, συρρικνώθηκε κατά 95% περίπου, ενώ ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Ελληνικής Θράκης αυξήθηκε περισσότερο από 50%, υπό καθεστώς πλήρους ελευθερίας που εξασφαλίζει στους πολίτες της η Ελληνική Δημοκρατία στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εν όψει των παραπάνω δεδομένων, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη προστασίας των Ελλήνων χριστιανών που απέμειναν στην Τουρκία με συγκεκριμένα και πρακτικά μέτρα τα οποία αποτελούν αυτονόητη υποχρέωση της Τουρκικής Δημοκρατίας, πλην όμως καταστρατηγούνται συστηματικά.

Η Τουρκική Δημοκρατία, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα των Μειονοτήτων, τις Συμβάσεις της UNESCO και του ΟΗΕ για την Κατάργηση των Φυλετικών Διακρίσεων, αλλά και σύμφωνα με τις διατάξεις του ιδίου του Τουρκικού Συντάγματος, έχει υποχρέωση:

– Να επιτρέψει την άμεση επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η οποία παραμένει αδικαιολόγητα κλειστή από το έτος 1971.

– Να αναγνωρίσει νομική προσωπικότητα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενός θρησκευτικού θεσμού με ιστορία δεκαεπτά αιώνων.

– Να επιτρέψει ελεύθερες εκλογές στα μειονοτικά ιδρύματα και να επιστρέψει όλα τα μειονοτικά ακίνητα που υφαρπάζονται για ολόκληρες δεκαετίες με την μέθοδο των κατειλημμένων (μαζμπούτ) βακουφίων κ.ά.

– Να επιστρέψει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο τις χριστιανικές ορθόδοξες εκκλησίες της Παναγίας Καφατιανής, του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Νικολάου στον Γαλατά καθώς και 72 ακίνητα που σφετερίστηκε με την προστασία του τουρκικού κράτους, το ανύπαρκτο μόρφωμα του «Τουρκικού Ορθόδοξου Πατριαρχείου».

– Να επιτρέψει την απρόσκοπτη λειτουργία των ελληνικών σχολείων σύμφωνα με όσα επιτάσσει η Συνθήκη της Λωζάννης.

– Να επιτρέψει την ιστορική αναγραφή ελληνικών επιγραφών έξω από τα κτίρια και τις περιουσίες του Ελληνισμού της Τουρκίας – άλλωστε η ιστορία δεν διαγράφεται με απαγορεύσεις.

– Να σταματήσει όλες ανεξαιρέτως τις διακρίσεις σε βάρος του εναπομείναντος Ελληνισμού της Τουρκίας.

Τέλος, καλεί την Ελληνική Δημοκρατία να θέσει στα υπό συζήτηση θέματα, την εφαρμογή της «αμοιβαιότητας» την οποία προβλέπει το άρθρο 45 της Συνθήκης της Λωζάννης, σε όλα τα θέματα που έχουν σχέση με τον Ελληνισμό της Τουρκίας και τους μουσουλμάνους της Θράκης, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού Ελλήνων χριστιανών που ζουν στην Τουρκία, με τον αριθμό μουσουλμάνων που ζουν στην ελληνική Θράκη.

Η απόλυτα αναγκαία, επιθυμητή και ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία Ελλάδος και Τουρκίας ήδη εφαρμόζεται μεταξύ των λαών των δύο χωρών, προκειμένου όμως να παραμείνει απρόσκοπτη, προϋποθέτει τον στοιχειώδη σεβασμό ανειλημμένων υποχρεώσεων, του Διεθνούς Δικαίου καθώς και την αποφυγή συνεχών προκλήσεων οι οποίες παρατηρούνται επί δεκαετίες από τις εκάστοτε τουρκικές κυβερνήσεις.

Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών
Δημοσθένους 117, 176 72 Καλλιθέα
e-mail: cpolitan@otenet.gr
web: http://www.cpolitan.gr