Του Καθηγητή Ηλία Σταμπολιάδη. OΜηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός
Μέλος του INTERNATIONAL HELLENIC ASSOCIATION
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Έστω δύο παράλιες χώρες Α και Β με ακτογραμμές (κ-α) και (κ-β) αντίστοιχα και χερσαία σύνορα (κ-κο), βλέπε σχήμα 1. Οι γραμμές (κ’-α’) και (κ’-β’) απέχουν 12 ναυτικά μίλια από τις αντίστοιχες ακτογραμμές και καθορίζουν τα χωρικά ύδατα της κάθε χώρας στα οποία ασκεί πλήρη δικαιώματα.
λ
`
Κάθε σημείο της ακτογραμμής, που συμβολίζεται με διακεκομμένη γραμμή, αποτελεί το κέντρο ενόςκύκλου οικονομικής επιρροής 200 ναυτικών μιλίων και όλοι μαζί οι κύκλοι με κέντρα την ακτογραμμή καθορίζουν την ΑΟΖ της χώρας αυτής επί της θαλάσσης. Σαν παράδειγμα θεωρούμε το σημείο (Μ), το οποίο είναι έξω από τα χωρικά ύδατα και των δύο χωρών και που απέχει 25 ναυτικά μίλια από το κοντινότερο σημείο (λ) της ακτογραμμής της χώρας Β και 54 ναυτικά μίλια από το κοντινότερο σημείο (κ) της ακτογραμμής της χώρας Α.
Κάθε χώρα θεωρεί ότι το σημείο (Μ) εμπίπτει στην δική της ΑΟΖ, διότι απέχει λιγότερο των 200 ναυτικώνμιλίων από το κοντινότερο σημείο της ακτογραμμής της, με αποτέλεσμα την δημιουργία τριβών μεταξύ των χωρών. Το διεθνές δίκαιο δεν είναι σαφές διότι θεωρεί ότι μία χώρα δεν μπορεί να ορίσει μονομερώς δικαίωμα επί ενός σημείου εντός 200 ναυτικών μιλίων από την ακτογραμμή της αλλά απαιτεί την ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ δύο χωρών με αποτέλεσμα να δημιουργούνται παράλογα έκτροπα όπως για παράδειγμα η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης
Για την αποφυγή παρεξηγήσεων και την δημιουργία ενός κανόνος για την δίκαιη επίλυση των διαφορών η παρούσα πρόταση εισάγει την έννοια του δικαιώματος της εγγύτητας (ΔΕ) επί ενός σημείου , έστω (Μ) του σχήματος 1, που απέχει λιγότερο των 200 ναυτικών μιλίων από ένα τουλάχιστον σημείο της ακτογραμμής περισσοτέρων της μίας χωρών.
Σαν δικαίωμα εγγύτητας μιας χώρας επί ενός σημείου ορίζεται ο λόγος των 200 ναυτικών μιλίων, που είναι το δικαίωμα επιρροής κάθε σημείου της ακτογραμμής της, προς την απόσταση, σε ναυτικά μίλια, του σημείου (Μ) από το κοντινότερο σημείο της ακτογραμμής της χώρας αυτής.
Είναι προφανές ότι το ελάχιστο (ΔΕ) μίας χώρας είναι 200/200=1, διότι κάτω από αυτό δεν έχει δικαίωμα καθόσον το σημείο ευρίσκεται πέραν των 200 μιλίων, ενώ το μέγιστο (ΔΕ) είναι 200/12=16,67 πάνω από το οποίο η εν λόγω χώρα είναι ο μόνος διεκδικητής επί του σημείου το οποίο ευρίσκεται στα χωρικά της ύδατα των 12 ναυτικών μιλίων.
Μετά από αυτόν τον ορισμό το δικαίωμα εγγύτητας της χώρας Α (ΔΕ-Α) επί του σημείου (Μ) του σχήματος 1 είναι (ΔΕ-Α)=200/(κ-Μ)= 200/54=3,7 και για την χώρα Β (ΔΕ-Β)=200/(λ-Μ)=200/25=8,0. Το άθροισμα των δικαιωμάτων επί του σημείου (Μ) είναι 3,7+8,0=11,7 και αν τα ανάγουμε επί τις εκατό το μερίδιο της χώρας Α, (Μερ-Α), είναι 3,7/11,7=31,6% ενώ της Β, (Μερ-Β), είναι 8,0/11,7=68,4%
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Κατωτέρω δίδονται δύο παραδείγματα εφαρμογής του κανόνος του δικαιώματος εγγύτητας για δύο σημεία της Ανατολικής Μεσογείου όπου υπάρχει διένεξη μεταξύ Ελλάδος-Κύπρου-Τουρκίας
Παράδειγμα 1
Στην εικόνα 1 δίδεται σαν παράδειγμα η χωρική yαπεικόνιση μίας γεώτρησης νοτίως της Κύπρου.
Εικόνα 1: Γεώτρηση νοτίως της Κύπρου
Στον πίνακα 1 δίδονται κατ΄ εκτίμηση οι αποστάσεις από τις γειτονικές χώρες , υπολογίζονται τα δικαιώματα εγγύτητας για κάθε μία και εξαιρούνται αυτές που απέχουν περισσότερο από 200 μίλια, τέλος για τις εγγύτερες υπολογίζονται τα αντίστοιχα μερίδια.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα η απόσταση της γεώτρησης από τον Λίβανο και το Ισραήλ συμπίπτει διότι το σύνορο τους είναι το κοντινότερο σημείο και των δύο.
| Πίνακας 1: Γεώτρηση νοτίως της Κύπρου | |||
| Χώρα | Απόσταση μίλια | Δικαίωμα Εγγύτητας | Μερίδιο συμμετοχής |
| Κύπρος | 51 | 3,92 | 33,2% |
| Λίβανος | 128 | 1,56 | 13,2% |
| Ισραήλ | 128 | 1,56 | 13,2% |
| Τουρκία | 150 | 1,33 | 11,3% |
| Συρία | 171 | 1,17 | 9,9% |
| Παλαιστίνη | 175 | 1,14 | 9,7% |
| Αίγυπτος | 178 | 1,12 | 9,5% |
| Ελλάς | 246 | 0,81 | 0,0% |
| Λιβύη | 487 | 0,41 | 0,0% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 11,82 | 100% |
Στον πίνακα 1 βλέπουμε ότι, σύμφωνα με τον κανόνα του δικαιώματος εγγύτητας, η Τουρκία είναι ο τέταρτος κατά σειρά μέτοχος ενώ δημιουργεί την μεγαλύτερη τριβή στην περιοχή έχοντας υπέρμετρες απαιτήσεις .
Παράδειγμα 2
Στην εικόνα 2 δίδεται σαν παράδειγμα η χωρική απεικόνιση μίας γεώτρησης νοτίως της Κρήτης επί της οποίας διεκδικεί δικαιώματα και η Τουρκία αποκλείοντας την Ελλάδα σύμφωνα με την παράνομη συμφωνία της με την Λιβύη.
Εικόνα 2: Γεώτρηση νοτίως της Κρήτης
Στον πίνακα 1 δίδονται κατ΄ εκτίμηση οι αποστάσεις από τις γειτονικές χώρες , υπολογίζονται τα δικαιώματα εγγύτητας για κάθε χώρα και εξαιρούνται αυτές που απέχουν περισσότερο από 200 μίλια, τέλος για τις εγγύτερες υπολογίζονται τα αντίστοιχα μερίδια.
| Πίνακας 2: Γεώτρηση νοτίως της Κρήτης | |||
| Χώρα | Απόσταση μίλια | Δικαίωμα Εγγύτητας | Μερίδιο συμμετοχής |
| Ελλάς | 20 | 10,00 | 79,5% |
| Λιβύη | 144 | 1,39 | 11,0% |
| Αίγυπτος | 168 | 1,19 | 9,5% |
| Τουρκία | 252 | 0,79 | 0,0% |
| Κύπρος | 374 | 0,53 | 0,0% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 12,58 | 100% |
Στον πίνακα 2 παρατηρούμε ότι για το συγκεκριμένο παράδειγμα και σύμφωνα με τον κανόνα του δικαιώματος εγγύτητας η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα ενώ με την παράνομη συμφωνία της με την Λιβύη οι δύο χώρες διεκδικούν τα δικαιώματα στο συγκεκριμένο σημείο αποκλείοντας την Ελλάδα που είναι ο εγγύτερος γείτονας.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Από τα ανωτέρω παρατηρούμε ότι σύμφωνα με τον προτεινόμενο κανόνα ένα σημείο της θάλασσας που δεν ευρίσκεται εντός των χωρικών υδάτων των 12 ναυτικών μιλίων κάποιας χώρας μπορεί να απέχει λιγότερο των 200 ναυτικών μιλίων από σημεία των ακτογραμμών περισσοτέρων χωρών και ο κανόνας της εγγύτητας καθορίζει επακριβώς τα δικαιώματα κάθε μίας εξ αυτών. Το διεθνές δίκαιο δεν καθορίζει αυτομάτως με γεωγραφικούς όρους το δικαίωμα κάθε χώρας σε σημεία εκτός των χωρικών υδάτων της αλλά εντός των 200 ναυτικών μιλίων από τις ακτές. Αντιθέτως απαιτεί την συμφωνία μεταξύ δύο χωρών που θα προλάβουν να συνάψουν συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ δημιουργώντας τριβή μεταξύ των υπολοίπων. Έχουμε φθάσει και στον παραλογισμό παράνομων συμφωνιών μεταξύ χωρών για σημεία που απέχουν περισσότερο των 200 ναυτικών μιλίων από την μία ή και από τις δύο και να αγνοούν εγγύτερες χώρες.
Ο κανόνας του δικαιώματος εγγύτητας καθορίζει επακριβώς το μερίδιο κάθε χώρας σε κάθε σημείο της θάλασσας που απέχει λιγότερο των 200 ναυτικών μιλίων από το κοντινότερο σημείο της ακτογραμμής της.
Είναι δίκαιος και δεν εξαρτάται από το θράσος, την απληστία, τις παράλογες συμμαχίες , και την απειλή των ισχυροτέρων γειτόνων έναντι των ασθενεστέρων .
Μπορεί να αποτελέσει βάση διαπραγματεύσεων μεταξύ αντιμαχομένων χωρών ακόμη και να προταθεί σε διεθνείς οργανισμούς για γενική εφαρμογή.
Τέλος το δικαίωμα εγγύτητας πρέπει να ληφθεί σαν μετοχή σε εταιρικό κεφάλαιο και το μερίδιο ενός εκάστου των μετόχων να υπολογίζεται επί των τελικών κερδών λαμβανομένων υπόψη των δαπανών , των αμοιβών τρίτων και των εσόδων. Μία τέτοια συνεργασία θα πρέπει να λειτουργεί με τρόπο ανάλογο των ανωνύμων εταιρειών ώστε οι μικρομέτοχοι να εξασφαλίζονται έναντι των μεγαλομετόχων χωρίς να χρειάζεται να έχουν το πιστόλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θα πρέπει κάποτε το Διεθνές Δίκαιο να γίνει πραγματικά δίκαιο και να παρέχεται αυτομάτως και αυτοδικαίως στη βάση αντικειμενικών κανόνων και όχι αυθαίρετων συμφωνιών.
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του ΙΗΑ εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς – μέλη του ΙΗΑ. Η ιστοσελίδα του ΙΗΑ δεν λογοκρίνει, ούτε επεμβαίνει σε άρθρα – κείμενα των μελών του ΙΗΑ
Ο προτεινόμενος κανόνας της εγγύτητος μοιάζει με απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου – όλοι θα πάρουν κάτι. Τί γίνεται όμως στην περίπτωση που κάποιοι δεν πρέπει να πάρουν τίποτα διότι κάθε συμβιβασμός που τους ευνοεί, έστω και κατ’ ελάχιστον, δημιουργεί διεθνές προηγούμενο που μοιραία θα οδηγήσει τους ίδιους και άλλους σε σύγκρουση? Το αναφερθέν κυπριακό υπόδειγμα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Κύριε Θεόδωρε Καμαρινέ ευχαριστώ για το σχόλιο σας.
Ο κανόνας του Δικαιώματος Εγγύτητας αποτελεί πρόταση ενός δίκαιου τρόπου (είναι ένας αλγόριθμος) αυτόματου υπολογισμού των δικαιωμάτων οιασδήποτε χώρας σε σημεία της θάλασσας που είναι εκτός των 12 ν. μιλίων των χωρικών υδάτων αυτής ή άλλης χώρας αλλά ευρίσκεται εντός των 200 ν. μιλίων από την ακτογραμμή της αλλά συγχρόνως είναι και εντός των 200 ν. μιλίων από τις ακτογραμμές και άλλων χωρών. Δεν εξαρτάται από νόμιμες τάχα ή παράνομες συμφωνίες μεταξύ άπληστων χωρών που αγνοούν τα δικαιώματα των υπολοίπων.
Η πρόταση έρχεται να υποκαταστήσει τις υπάρχουσες διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου όπου δεν λαμβάνονται υπόψη τα αντίστοιχα δικαιώματα όλων των γειτονικών χωρών και δίνουν το δικαίωμα στους διεθνείς τρομοκράτες που με το έτσι θέλω προσπαθούν να καπηλευτούν μία φυσική πλουτοπαραγωγική πηγή στην ανοικτή θάλασσα.
Σε περίπτωση διενέξεων που δεν λύνονται λόγω αυτών των ατελειών του υπάρχοντος Διεθνούς Δικαίου η πρόταση μπορεί κάλλιστα να δημιουργήσει την βάση για απόφαση ενός Διεθνούς Δικαστηρίου και προτροπή αναθεώρησης του υπάρχοντος Διεθνούς Δικαίου.
Εάν κάποιος με το έτσι θέλω, εκμεταλλευόμενος τις υπάρχουσες ατέλειες, προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα και με την απειλή των όπλων εκβιάζει του
ς ασθενέστερους τότε πρέπει να επέμβει ο ΟΗΕ και να επιβάλει την τάξη σύμφωνα με αποφάσεις Διεθνούς Δικαστηρίου που αποφασίζει με βάση τα αναλογικά δικαιώματα της κάθε χώρας. Σε αντίθετη περίπτωση δεν ζούμε σε πολιτισμένο κόσμο αλλά σε ζούγκλα . Η πρόταση του Δικαιώματος Εγγύτητας περιγράφει επακριβώς πώς να υπολογίζονται τα αναλογικά δικαιώματα κάθε χώρας.
Στο παράδειγμα γεωτρήσεως νοτίως της Κύπρου έχει δικαιώματα και η λωρίδα της Γάζας που με το υπάρχον διεθνές δίκαιο έτσι και συνάψει το Ισραήλ συμφωνία με την Ελλάδα την Κύπρο ή την Αίγυπτο η Παλαιστίνη θα μείνει απ’ έξω. Η πρόταση μιλάει για δίκαιο και όχι βολέματα ισχυρών και δείχνει την διαφορά του ελληνικού πνεύματος που αναζητά την αλήθεια από το κοσμικό εγωκεντρικό φρόνημα της σύγχρονής βαβέλ που δημιουργεί χάος.
Ηλίας Σταμπολιάδης
Διαβλέπω τὶς ἑξῆς κατηγορίες προβληματων:
α) Τεχνικό Πρόβλημα: τό δικίωμα ἐγγυτητος (ΔΕ) αφορᾶ σημεῖα. Τὰ πετρέλαια ὅμως καὶ τὰ ψάρια ἀφοροῦν “ἐπιφάνειες” κοιτασμάτων. Στό 2ο παράδειγμα ἡ Τουρκία θὰ ἰσχυριστῇ ὅτι ἔχει δικαίωμα ἀφοῦ τὸ κοίτασμα ἐκτείνεται πχ ανατολικά 100 μίλα. Τό ἴδιο καὶ ἡ Λιβύη κι’ὁ καθένας. Ὁπότε θὰ ἔχουμε προοδευτικά … προβλήματα διαφοροποίησης τῶν ΔΕ. Καὶ θὰ τρέχουμε στὶς χαρτογραφήσεις νὰ ξεχειλώνουμε πρός τὸ κράτος μας (ἤ νὰ κονταίνουμς) τὶς ἐν πολλοῖς ἀχαρτογράφητες ἄκρες κοιτασμάτων. Τό ἴδιο καὶ στὴν ἁλιεία.
β) Πολιτικό πρόβλημα: ἀνοίγει την ὄρεξη διαμοιρασμοῦ τόσο τῆς ΑΟΖ ὅσο καὶ τῆς ὑφαλοκρηπίδος σὲ σωρεία κρατῶν, ἑτερόκλητης ἰσχύος. Ὑφαλοκρηπίδος ποὺ ἡ ΑΟΖ ὥς ἔννοια εἶχε ξεπεράσει. Θἀ μποροῦσε ἴσως νὰ λειτουργήσῃ μόνο .ἄν συνδεόταν καὶ μὲ “ΔΕ” στὴν ξηρά. Ἄν δηλαδή ἐκχωροῦμε δικαίωματά μας, τότε νὰ ἰσχυριστοῦμε “σᾶς δίνουμε θάλασσα δῶστε μαας στεριά” .
Τό πρόβλημα μέ τοὺς Ἅρπαγες ὀφείλεται στὴν ἀδράνειά μας. Ἡ συμφωνία Τουρκίας Λιβύης (γιά τὴν ἀκρίβεια MoU) ὀφείλεται στὸ >οτι ούδέποτε άνακηρύξαμε ὅτι διαθετουμε ΑΟΖ καὶ οὐδέποτε κάναμε συμφωνία μὲ τὴν Κύπρο, Ὄχι μόνο αὐτό ἀλλά τὴν παρακαλεσαν ἄθλιοι πρωθυπουργοί μας νὰ τὴν κοντύνουν λίγο ὡς πρός ἐμᾶς μὴν τυχόν καὶ ἀποκτήσουμε σύνορα μὲ τὴν Κύπρο ἐστω καὶ σὲ ΑΟΖ.
συνέχεια… Ἀς ἀφησυμε τὸ γεγονος ὅτι ἡ UNCLOS ΔΕΝ καθορίζει μὲ αὐτόν τόν τρόπο τήν ΑΟΖ. Οὐσιαστικά το ΔΕ καταργεῖ τό ΔτΘ και δημιουργεῖ ἀπαιτήσεις. Συμφέρει??
Κύριε Κακαρελίδη, καταρχήν ευχαριστώ για τα εύλογα σχόλια σας.
Αρχικά να πω ότι η πρόταση είναι μία αρχική ιδέα για να ληφθεί υπ’ όψιν η έννοια της εγγύτητας ως αυτόματος κανόνας διεκδίκησης δικαιωμάτων ανεξάρτητος από πρωτιές, παράνομες συμμαχίες, ισχύ όπλων και τσαμπουκάδες
α) Η θαλάσσια επιφάνεια θα μπορούσε να χωριστεί σε μικρότερα οικόπεδα π.χ. 10Χ10 ν. μίλια και το δικαίωμα επί του καθενός να ορίζεται η απόσταση από το κέντρο βάρους του.
β) Δυστυχώς οι απαιτήσεις κάθε χώρας δεν δημιουργούνται με βάση το δίκαιο αλλά το συμφέρον και για τον λόγο αυτό το Διεθνές Δίκαιο θα πρέπει να είναι αυτό που θα έπρεπε να τις καθορίζει με βάση κάποιον αντικειμενικό κανόνα. Η πρόταση αυτήν την έννοια έχει και δεν εξετάζει τις απαιτήσεις αλλά προτείνει έναν αντικειμενικό κανόνα.. Στην προκειμένη περίπτωση η εγγύτητα και το εξ αυτής δικαίωμα ορίζεται αντιστρόφως ανάλογο της απόστασης πράγμα που βοηθάει την σκέψη των πολιτικών που δεν υπόκειται στην λογική αλλά την ιδιοτέλεια είτε εθνική είτε ακόμη και προσωπική. Η δική μου καθαρά επιστημονική άποψη είναι το δικαίωμα να είναι ανάλογο της φυσικής επιρροής που όπως γνωρίζετε είναι αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης αλλά αμφιβάλω εάν θα μπορούσαν να το κατανοήσουν.
Όπως και να έχει το πράγμα εγώ σαν επιστήμονας προτείνω τον έναν ή τον άλλο τρόπο αλλά το ήδη υπάρχον Διεθνές Δίκαιο έχει καθοριστεί διαφορετικά και για να προσαρμοστεί στα φυσικά και όχι στα στρατηγικά δεδομένα πρέπει να αναθεωρηθεί, Το πρόβλημα είναι ότι η αναθεώρηση απαιτεί πάλι την έγκριση των πολιτικών και όχι των επιστημόνων.
Ηλίας Σταμπολιάδης